Dijk van een fietstocht in de Gelderse Poort

Deze dag maakten we een fietstocht - nagenoeg geheel over dijken - door de Gelderse Poort tussen Aerdt, Zevenaar, Duiven en Pannerden. Op de dijk bij Aerdt vind je fietsknooppunt 90. Vanaf onze camping reden we richting knooppunt 55. Kort voor de brug over de Oude Rijn bereikten we de parkeerplaats vanwaar je toegang hebt tot uitzichtpunt de Roerdomp en het trekpontje van het Rijnstrangenpad. 

De Roerdomp is een mooi uitkijkpunt over het water en de rietlanden maar op dit moment was er echt niets te beleven. Evenals bij "ons" trekpontje bij Aerdt was het water kraakhelder en dat komt omdat het water nog steeds stroomt in deze oude Rijnstrangen. Tot de aanleg van het Pannerdensch Kanaal begin 18e eeuw was hier de hoofdgeul van de Rijn. Eeuwenlang was hier een pontje over de Rijn om Pannerden met Zevenaar te verbinden. Nu stroomt deze oude rivierarm van Spijk naar Herwen, Aerdt en Pannerden en komt bij Loo uit in het kanaal. De brede rivier is in de loop der tijd veranderd in een langgerekt moerasgebied met helder water vol waterplanten en met uitgestrekte rietvelden, waar vele vogels het een goed toeven vinden. Roerdomp, Grote Karekiet en Zwarte Stern o.a. broeden in de Rijnstrangen.  Nu is er een brug voor auto- en fietsverkeer en het trekpontje voor de wandelaars over het klompenpad. Wij konden vanaf de brug over het water en de weidse rietvelden uitkijken. 

Van kpt 55 naar 54 over een hoge dijk met geweldig uitzicht: links de Oude Rijn en de waarden, rechts verspreide boerderijen en landerijen. Je kunt hier eindeloos fietsen over dijken waar nauwelijks of geen verkeer mag komen en dat is zo ontspannen genieten van de omgeving!

Er was een voetpad door een weide vol hoge grassen en akkerbloemen. Daar kon ik natuurlijk niet zomaar aan voorbij fietsen. De ganzen aan het eind van het veld hielden ons nauwlettend in de gaten.

Tot mijn teleurstelling heb ik er nauwelijks vlinders gezien, wel heel veel hommels, bijen en andere insecten. Wat blauwtjes fladderden voorbij en ik vond een gestreepte goudspanner tussen de grassen, tot slot nog de eerste distelvlinder van dit jaar. Libellen en waterjuffers vlogen er rond, twee lantaarntjes werkten aan hun nageslacht.

Een informatiebordje laat weten dat in deze polders en natuurgebieden de Blonde d'Aquitaine scharrelkoeien grazen van boer Bont. Natuurbeheer en boerenbedrijven slaan in de Rijnstrangen de handen ineen. Wij volgden de bochten van de dijk en genoten van de rust, het heerlijke weer en het prachtige landschap. Een picknicktafel bij een gedenkplaats voor de twee broers die in deze polder zijn geëxecuteerd in WOII bood een mooie rustplaats en gelegenheid om hun verhaal te lezen.

Voor we de bebouwde kom van Duiven en knooppunt 56 aan de Lijkweg bereikten, kwamen we langs deze ingezaaide bloemenberm. Geweldig! Ook hiervoor zijn we van de fiets gestapt! Tussen de vele klaprozen en korenbloemen ontdekten we nog veel meer soorten.

Duiven bleek een aardige plaats, waar we in het centrum een uitgebreid winkelareaal vonden en ook een warme bakker voor vers gebakken brood. Een superlekker schepijsje hadden we ook wel verdiend. Vonden we zelf. De plaats verdient wellicht meer aandacht dan wij er nu aan geschonken hebben, maar door een paar mooie woonwijken fietsten wij weer verder. Aan de noordwestkant (kpt 60) werden we in een soort natuur- en recreatiepark opnieuw verrast door een strip bloemenweelde, dit keer van een ander mengsel. Via een informatiebordje ter plekke hebben we begrepen dat er op initiatief van een van de inwoners vorig jaar een project is gestart in Groessen, Duiven en Loo om de saaie bermen in te zaaien met akkerbloemen en streekeigen bloemen ten gunste van de insecten en de biodiversiteit. Dit natte voorjaar zal er mede toe bijgedragen hebben dat nu alles zo uitbundig in bloei staat, waarschijnlijk beter dan vorig jaar. Een geweldig initiatief dat nu door verschillende organisaties en leveranciers wordt ondersteund. 

Kpt 60 > 59 > 61. Aan de zuidwest kant van Westervoort kwamen we bij Fort Geldersoord - of in ieder geval wat men daarvan gereconstrueerd heeft. Binnen de contouren van het fort kwamen we ook weer in een groene wildernis, waar vlinders (nu vooral blauwtjes) en vele insecten voedsel kunnen vinden.

En zo bereikten we de Loodijk. Vers gemaaid land. Veel graspiepers zagen we hier.

kpt 63 > 64 > 65. Via Loo passeerden we de Waai van Boerboom aan de rivierzijde en de Waai van Bosman aan de landzijde. Waaien ofwel wielen zijn poelen en kolken, ontstaan als gevolg van dijkdoorbraken. Men kon de dijk niet meer op dezelfde plaats herbouwen, dus die werd om de kolk heen gelegd. Dat verklaart de flinke kronkels in de dijken, niet alleen hier maar ook in bijv. de Aerdtse dijk. Bij de kolk stonden panelen met uitgebreide informatie over de historie van dit land en het ontstaan van de waaien. Geocoaching biedt een mooie webpagina.

Gemaal Kandia staat aan de monding van de Oude Rijn en is gebouwd in 1968 in een Nederlands-Duits samenwerkingsverband. Het houdt het water op peil in het binnendijkse stroomgebied van de Oude Rijn (Rijnstrangen) van ongeveer Groessen tot Emmerich in Duitsland. Het pompt water naar het Pannerdens Kanaal als het waterpeil in het gebied te hoog wordt en houdt water vast als het peil te laag wordt. Dat is niet alleen belangrijk voor de waterveiligheid, maar ook voor natuur, landbouw en woongebieden. Vers van de pers: op 4 juni van dit jaar is de vispassage opgeleverd, waardoor vele soorten vissen ongehinderd de Rijnstrangen tot in Duitsland kunnen bereiken.

Het oude gemaal aan de Deukerdijk (verlengde van de Aerdtse dijk) is nadat het Kandiagemaal de functies had overgenomen, in 1970 geheel buiten werking gesteld. Het heeft lange tijd als museum en horecagelegenheid dienst gedaan, maar ook daaraan is een eind gekomen (zo las ik ergens). Het blijft een mooie eyecatcher aan de Deukerdijk. 

Om het verhaal compleet te maken rijden we niet zomaar het Dijkmagazijn iets verderop voorbij. Het is een rijksmonument d.d. 1879  : het enige uit die tijd bewaard gebleven dijkmagazijn in deze regio . Op bepaalde plaatsen bouwde men in de 19e eeuw magazijnen waarin materialen werden opgeslagen die van pas zouden kunnen komen bij een dijkdoorbraak: rijshout, kribpalen, paalbaken, juffers, planken, ijzeren bouten, hamers, spijkers, kruiwagens, lantaarns .....etc.

En zo waren we weer bijna thuis op de camping en toen konden we lekker met de benen omhoog gaan zitten met een koel biertje. We hebben een prachtige fietstocht gemaakt en veel geleerd over de dijken, de waarden en het waterbeheer.