Zutphen

Over Zutphen heb ik al eens eerder iets geschreven, nadat we in oktober 2011 de oude hanzestad hadden aangedaan. Nu we in augustus een poosje in Voorst kampeerden, hadden we alle gelegenheid om het in een zomers zonnetje nog eens op ons gemak over te doen. Op de fiets reden we dit keer via de oostzijde over de Berkelsingel de binnenstad in. Een volle fluisterboot kwam juist van onder de oude stadsmuur aanvaren. Het opstappunt van de toeristenbootjes ligt aan de andere kant van de brug en tijdens een aangenaam vaartochtje maakt de schipper de belangstellenden wijzer over tal van historische plaatsen en monumenten waaraan de boot voorbijkomt. Wij gingen evenwel verder op de fiets naar de Broederenkerk, die in 1983 een passende herbestemming heeft gekregen als openbare bibliotheek. Het was oorspronkelijk de kerk van het in 1293 gestichte Dominicanerklooster. Bouwstijl is vroeggotisch; driebeukig basilicaal schip met bakstenen kruisgewelven. De prachtige schilderingen van de gewelven dateren uit de eerste helft van de 16e eeuw; het houten met koper beklede klokkentorentje uit 1772. 

https://www.inzutphen.nl/nl/religieus-erfgoedroute/broederenkerk

Gedreven door mijn nieuwsgierigheid naar bijzondere bibliotheken en in het algemeen de historie en het hergebruik van dit soort bouwwerken, waren we hier in 2011 ook al geweest. Ik had nu bij binnenkomst meteen de indruk dat er iets veranderd was in de inrichting. Het centrale middengedeelte en de brede trap naar de bovenetage kon ik me niet herinneren. Wat speurwerk op  het internet leverde de bevestiging op: https://www.architectuur.nl/interieur/interieur-bibliotheek-zutphen-door-invorm-architecten/. Boeiend. Ik vond de nieuwe inrichting mooi en praktisch. Licht, luchtig, rustgevend en flexibel voor verschillende gebruiksdoeleinden. Van de bovenetage heb je een mooi overzicht over de bibliotheek en een goed kijkje op de verfijnde schilderingen van de gewelven.

Naast de kerk sfeervolle gevels in de late namiddagzon.

Bij een andere gelegenheid hebben we een rondwandeling langs historische panden in Zutphen gemaakt. De VVV verstrekt allerlei routes, gratis of tegen een geringe vergoeding. Terug in de tijd in oude straten, langs oude gevels, het oude Bornhof, langs de statige huizen aan de verschillende "marktstraten", de Wijnhuistoren.

Voor wie wat meer bij de tijd wil blijven en ontspannen wil rondshoppen en genieten: achter vele historische gevels manifesteren zich eigentijdse winkels en restaurants. En op zonnige dagen is het goed toeven op een van de vele terrassen.

Van de Wijnhuistoren kun je de Lange Hofstraat inlopen naar de Walburgiskerk. Daarbij passeer je de Burgerzaal, in de middeleeuwen een vleeshal waar vlees werd gekeurd en verkocht, in de tweede helft van de 15e eeuw werd hier recht gesproken door de schepenen. Nu dient de hal culturele en publieke doeleinden. Boven de ingang prijkt het wapen van de Graafschap. Daarnaast, voor de Walburgiskerk staat het oude stadhuis van Zutphen.

Maar intussen was onze belangstelling ook gewekt door de tegenover liggende panden, die naast een rijk verleden ook moderne elementen vertoonden. Deze Hof van Bronckhorst is gebouwd in renaissancestijl in 1631, ontstaan uit een middeleeuws complex dat tot in de 17e eeuw diende als stadsresidentie voor de heren van Bronkhorst. Zo leerde een gevelbordje. 

Toen we verder doorliepen ontdekten we op de hoek achter de voortzetting van de gepatineerd koperen gevelbekleding de moderne façade van het nieuwe raadhuis van Zutphen. Intrigerend genoeg om even een blik binnen te willen werpen. Op een prachtige en spannende manier blijken hier de historische panden van de Hof van Bronckhorst en de nieuwbouw tot een geheel te zijn verbonden. In de ruime en lichte ontvangsthal vonden we art. 1 van de grondwet tegen de oude muren, terwijl een koperen band in de vloer leidt naar een kunstwerk achter in de hal waarin water en een ronddraaiende spiraal om elkaar heen lijken te draaien. Aan de witte buitenzijde vielen de vlakke en uitspringende ramen op - "ja- en nee-ramen" zoals ik later op deze website las:
https://www.nederlandbruist.nl/zutphen/8584/het-stadhuis

Aan de overzijde van de 's Gravenhof staat de St. Walburgiskerk, die we graag wilden bezoeken omdat het een bijzondere kerk is, alleen al vanwege de Librije. Ik hoef alle informatie van de volgende websites hier niet te herhalen. Een bezoek aan deze kerk is meer dan de moeite waard en er zijn vrijwilligers die je als gids willen rondleiden, niet alleen in de Librije, maar ook in de kerk zelf. De gidsen, de schilderingen van gewelven en muren , de  vloertegels en pilaren van de Librije: iedereen en alles is hier vol mythische, bijbelse en historische verhalen en anekdotes uit een ver verleden. Ontdek het zelf in de Walburgiskerk of op https://www.oudegeldersekerken.nl/kerken/de-kerkgebouwen-van-de-sogk/zutphen-walburgiskerk/ en http://www.librije-zutphen.nl/de-pilaren/

Onder leiding van Pierre Cuypers is de kerk van 1890 tot 1925 gerestaureerd, ook de schilderingen. Van het resultaat kunnen we nu nog genieten. De gewelfschilderingen getuigen niet alleen van bijbelse verhalen, maar ook van hoge heren en de gildes. De oudste schilderingen zijn oorspronkelijk van ongeveer 1400. Over eeuwenoude grafstenen liepen we naar het indrukwekkende koperen doopvont uit 1527 terwijl we ons met enkele andere bezoekers afvroegen, hoe men dit loodzware doopvont gebruikt zou hebben. De deksel is bevestigd aan een soort hefboom, maar dan nog..... Ook de gids had het antwoord niet 100% paraat.
















Het Baderorgel is een van de grootste orgels uit de 17e eeuw. De smeedijzeren kaarsenkroon is van eind 14e eeuw en staat net als het doopvont ook stijf van verhalen en symboliek.

Ben ik dit blogbericht begonnen met een nieuwe bibliotheek in de oude Broederenkerk, zo eindig ik met de oudste openbare bibliotheek van Nederland in de oude Walburgiskerk. De boeken werden evenwel niet uitgeleend, maar lagen aan de ketting ter inzage - niet geheel statisch, want er zijn tal van aantekeningen van de heren geleerden in terug te vinden. Er was zojuist nieuw tapijt gelegd en de meeste boeken lagen ter bescherming tegen het stof nog onder de witte lakens. Maar gelukkig kregen we wel een rondleiding met gids, die toelichting gaf op de historie en de anekdotes behorend bij de illustraties op de pilaren. Prachtig!