Na onze wandeling in de Dintelse Gorzen namen we een kijkje bij de sluizen van Benedensas. Het is een mooi sluizencomplex met een bijzondere fietsbrug en daardoor heb ik naderhand wat meer informatie hierover gezocht. Het bleek niet het eerste het beste sluizencomplex te zijn.
De Dintelse Gorzen grenzen aan het Benedensas (ook wel Beneden Sas), een oud sluizencomplex en gelijknamig buurtschap, dat bij de dorpen Den Heen en Dinteloord hoort. Het woord sas betekent sluis en beneden is in dit geval de dichtst bij de zee gelegen sluis in de Steenbergse Vliet. Het sluizencomplex is in de 19e eeuw gebouwd om het achterliggende land te beschermen tegen hoog water van het Krammer Volkerak en om het getijdenverschil te overbruggen voor de scheepvaart. Tot ver in de tweede helft van de 20e eeuw was er een levendige beroepsvaart op de Vliet voor de industrie en nijverheid rond Roosendaal, die allemaal een vestiging aan het water hadden voor de aan- en afvoer van grondstoffen. Toen het goederenvervoer over de weg deze functie overnam was het met de beroepsscheepvaart op de Vliet gedaan. De aanleg van de Philipsdam maakte een einde aan de getijdenbeweging in de Vliet.
Het buurtschap is kleiner geworden, maar enkele historische panden zoals het schippershuis, waar de schippers vroeger wachtten op het juiste tij om de sluizen te passeren, zijn bewaard gebleven en bieden o.a. plaats aan horeca. Benedensas is nu vooral in trek bij toeristen. Het is prachtig fietsen in dit deel van Brabant en voor de watertoeristen zijn er aanlegplaatsen en is er een kleine jachthaven.
De schut- en spuisluizen van Benedensas staan sinds de restauratie begin jaren '60 op de tweede plaats (na het Lelygemaal op de eerste plaats) van de monumentenlijst van waterstaatbouwkundige werken. Na de aanleg van de Philipsdam is er een mobiele brug op rails gemaakt om de oversteek over de Steenbergse Vliet voor fietsers en wandelaars mogelijk te maken. Zo kan de sluis bij Benedensas open blijven staan voor het waterverkeer.
In het kader van het programma Ruimte voor de Rivier werd het gebied rond Benedensas in 2014 een waterreserve bekken voor het Volkerak/Zoommeer. Om aan alle eisen van het waterbergingsprogramma te kunnen voldoen, moest het oude sluizencomplex worden aangepast. Met respect voor de monumentenstatus is gekozen voor het plaatsen van een zg. klepdeur op de bodem van de Vliet, die met kabellieren omhoog gehaald kan worden. Hiervan is onder normale omstandigheden niets te zien, zodat de sluizen hun "oude" uitstraling konden behouden.
Interessante materie en als we weer eens gaan wandelen in deze contreien, gaan we vast nog eens een kijkje nemen en op meer historische details te letten. Meer informatie op
https://www.plaatsengids.nl/benedensas, http://www.benedensas.nl/historie en
http://www.brabantsedelta.nl/nieuws/2015/03/grootste-waterberging-van-nederland-in-de-maak.html
Tussen de dijk en de Steenbergse Vliet ligt het Saspoldertje, dat pas vorig jaar is opengesteld met een wandelroute. Wij hebben een stukje van het pad tussen de wateren van het poldertje en de Vliet gelopen. Prachtig en als zoetwaterpolder ook weer heel anders dan de Dintelse Gorzen. De rietkragen en wilgenbosjes zijn het domein van karekieten en rietzangers, maar fitis, roodborst en mezen zijn ook van de partij.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten