Fietstocht door de Maasduinen

Well, half tien. Roze zon en donkere wolken afgewisseld met blauw. Vooralsnog veelbelovend, maar regen voorspeld en daarom vroeg op pad na een heerlijk ontbijt in La belle Meuse. Met onze fietsen dit keer, die we uit het huis moesten tillen, omdat we deze veilig in de hal hadden mogen parkeren.

We moesten eerst een stuk langs de weg fietsen voordat we op rustiger paden kwamen. Maar eenmaal in het bos werd het ook meteen mooi, vooral toen we bij het Reindersmeer aankwamen.

De route die we hadden uitgestippeld leidde ons door een afwisselend gebied van bossen, open graslanden en heidevelden, natte vergraste heidevelden, afgewisseld met hogere heideruggen en enkele grote vennen. 

Voorbij de Bergense Schaapskooi strekten zich rechts van ons lage stoppelvelden uit, die eindigden aan de rand van een vrij langgerekt ven. 's Nachts zijn de schapen in de kooi, maar overdag grazen ze onder leiding van de herder en zijn hond de heide af. Hoog boven de velden zongen veldleeuweriken de lente tegemoet. In het ven landden juist een paar nijlganzen, naast enkele meerkoeten en eenden.

Een informatiebord vertelde iets over het natuurherstel in deze vennengebieden. Vaak fotograaf ik deze panelen om thuis nog eens rustig iets na te lezen. Zo bleek dat men met dit natuurherstel reeds in 2008 begonnen was.
Meer hierover in de De Weekkrant van augustus 2008 en Boxmeers Weekblad.

De bovenste voedselrijke lagen zijn afgegraven, waardoor weer voedselarme ondiepe vennen konden ontstaan. Planten en dieren zoals de zeldzame knoflookpad en verschillende steltlopers kunnen zo weer terugkeren. Gisteren in de Hamert hebben we ook gezien hoe men een flink gebied heeft afgegraven - we kwamen zelfs nog grondverzetmachines tegen, dus het is blijkbaar nog niet helemaal voltooid. Daar waren de oevers dan ook nog voornamelijk kale zandvlakten. Hier in het Bergense Bos is na enkele jaren de begroeiïng terug, nu nog even in het bruine winterkleed en ook voor de dieren waren we net iets te vroeg in het seizoen, maar spoedig zal alles weer tot leven komen en kleur krijgen.

We reden verder door het heidegebied met veel hoog gras, waartussen ondiepe waterpoelen donker glansden. De berken en nattigheid maakten weer plaats voor dennen en bemoste zandduinen. Ik vond het prachtig, die bemoste hellingen met donkere dennen, maar die waardering is wat te eenzijdig, want dat mos hoort hier helemaal niet thuis. Ook hier heeft men ingegrepen om de oude natuur van zandverstuivingen gedeeltelijk terug te brengen. Het tankmos oftewel grijs kronkelsteeltje dat hier de zandduinen bijna overal bedekt, komt oorspronkelijk in Nederland niet voor, is waarschijnlijk meegevoerd door (militaire) voertuigen en heeft zich kunnen uitbreiden door de voedingsstoffen die met de luchtvervuiling zijn aangevoerd. Een dunne bovenlaag met het tankmos is verwijderd, evenals jonge berken en dennen, om de wind weer vrij spel te geven. Met de dreigende luchten, die ook wat spettertjes op ons begonnen los te laten, leverde dat ook weer een prachtig schouwspel op.

In de bossen geen veldleeuweriken meer, maar wel Boompiepers.

Eenmaal bij Nieuw Bergen fietsen we langs de bosrand terug richting Well, om ongeveer halverwege een hoekje westwaarts om te gaan. Aijen, aan de Maas, was ons volgende doel. De heuvels en bossen maakten plaats voor het vlakke open veld - landbouwgrond met verspreide boerderijen.
Het hoge noorden staat erom bekend dat er op terpen is gebouwd, maar ook in dit Limburgse land zagen we boerderijen, huizen en kerken op verhogingen in het land gebouwd. Het dorpje Ayen zelf is op een rivierduin gebouwd. Dat heeft niet kunnen verhinderen dat ook hier de huizen onder water zijn komen te staan bij de grote overstromingen eind vorige eeuw.

Bij deze dijk kwamen we Ayen binnen, rechts een paar oude boerderijen en huizen, links de trots van het dorp de St. Anthoniuskapel. Over de geschiedenis van Ayen en het water: http://www.archiefaijen.nl/index.php/geschiedenis

 

De loswal van Aijen kent een lange geschiedenis. O.a. boomstammen en suikerbieten werden hier tientallen jaren geladen en gelost, maar eind 80'er jaren is de oude loswal gesloopt en is de huidige wal aangelegd. Deze heeft alleen nog recreatieve doeleinden. Daarachter zagen we de nieuwe kade, die in 1996 rond Bergen en Aijen is aangelegd om de dorpen tegen nieuwe overstromingen te beschermen. Door deze kade hielden de dorpen in 2003 en 2011 droge voeten.

Voorbij Aijen werd gewerkt aan de aanleg van een van de hoogwatergeulen, die samen met de hoogwatergeul bij het Leukermeer bij Well de omgeving verder moet beschermen tegen overstromingen.
Van de nood wil men een deugd maken door tegelijkertijd ook hier nieuwe natuur en recreatie te ontwikkelen.

Een straffe tegenwind op weg naar Well, rechts de weidse stoppelige maisvelden en links het beslotene landschap van rivierduinen en bossen, vriendelijke boerderijen.

Via het Leukermeer zijn we teruggefietst, uitgewaaid en verlangend naar een kopje thee op onze kamer.
In de namiddag zijn we even naar Arcen gereden (met de auto!) en 's avonds hebben we heerlijk gegeten aan de overkant bij Brienen aan de Maas, een uitstekende afsluiter van een heerlijke dag.






Onze fietsroute ging langs knooppunten 66, 65, 79, 82, 81 80, 68, 67 en 66, terug bij 71.
Vanuit Well over het fietspad van 67 naar 80 en dan dwars door de Bergerheide  naar 79 is ook een mooie route. Dat hebben we de volgende morgen nog gedaan voordat we huiswaarts keerden, heel voldaan!