Fietsen tussen Den Helder en Callantsoog: Mariendal en Noordduinen

Directe aanleiding voor ons verblijf in Den Helder was dus de vogelworkshop bij Mart Schrieken. Maar we hebben ook bijzonder genoten van de natuur in deze omgeving. Vanaf onze camping aan de Nieuweweg fietsten we graag naar het natuurgebied Mariëndal, dat tussen de bollenvelden en de duinrand ligt. Niet zelden worden tegenwoordig voormalige agrarische gebieden teruggegeven aan de natuur en Mariëndal is daar met zo'n 50 ha een mooi voorbeeld van. Bollengrond is omgezet naar waterpartijen, lage duintjes en duingraslanden, in beheer bij Landschap Noord-Holland.  In de winter is het hier heel erg nat door regenval en kwelwater, nu - in mei - was het waterpeil al behoorlijk gedaald en zouden we geen natte voeten meer halen op de wandelpaden en graslandjes. 

De Schotse hooglanders zie je niet snel over het hoofd, er liep zelfs een wollig kalf tussen; meeuwen, waterhoenders, wat ganzen en zwanen vormden op dit moment de voornaamste bewoners van de plassen, maar tijdens de vogeltrek zal hier ongetwijfeld meer te beleven zijn.

Tijdens de mooie dagen in mei was er aan de Nederlandse kust meermalen sprake van "zeevlam", een kille mist aan de kust die het voor badgasten onaangenaam maakt. De mist die op een ochtend de duinen achter de plassen nog in een mysterieus waas hulden, zou evenwel snel door de zon verdreven worden. Op dit moment was het alleen maar mooi.

De graslanden kleurden uitbundig geel en roze van boterbloemen en koekoeksbloemen. Andere kruiden begonnen op te komen, hier en daar kleurde een ratelaar al geel en ik ontdekte een enkele rietorchis. https://www.vakantie-julianadorpaanzee.nl/zien/mariendal/ geeft meer informatie over deze flora en  fauna evenals over tal van andere natuurlijke en toeristische attracties in dit deel van Noord-Holland.

Zangvogels lieten zich veelvuldig en divers horen, maar wisten zich gewoonlijk uitstekend te verstoppen in de dichte bossages, waar ze hun nestjes hadden. Een kneutje op de uitkijk was me gunstiger gezind.

Het is een leuk fietspad van Mariȅndal naar Julianadorp. Voorbij de plassen reden we tussen de bollenvelden enerzijds en de rietkragen anderzijds. Karekieten zijn blijkbaar graag in deze duingebieden want ik heb er nog nooit zoveel gehoord als op onze fietstochtjes dezer dagen. Veel struiken waren kaalgevreten door de rupsen. Op het fietspad krioelde het er ook van en velen moesten dat met de dood bekopen.

Er was een soort waterreservoir waar ook veel vogels op afkwamen, kluten en scholeksters, maar vooral ook verrassend veel steenlopers.

We naderden Julianadorp, terugblik over het pad dat we hebben gevolgd:

Ten noorden van Callantsoog heb je vanaf het hoger gelegen duinfietspad een mooi uitzicht op een klein natuurgebiedje, dat vroeger ook agrarisch gebied is geweest. Deze plas is niet groot, maar biedt wel  weer een mooie nest-, rust- en fourageplaats voor tal van watervogels, zoals meeuwen, kieviten, kluten, meerkoeten etc.

Sinds 2005 is er heel wat veranderd in de duinen tussen Callantsoog en Den Helder. Na het staken van de militaire activiteiten bij o.a. het Botgat en het opkopen van enkele weilanden in de duinen bij de Groote Keeten, is dit deel van de duinen aangepakt. Er wordt nog steeds actief beheer gevoerd om de gevolgen van toegenomen stikstofneerlsag en de forse verspreiding van exoten zoals Japanse bottelroos en Amerikaanse vogelkers, die een bedreiging vormen voor de oorspronkelijke flora en fauna, tegen te gaan. Over de maatregelen in 2005 en de bestrijding van invasieve exoten is meer te lezen op de website van Landschap NH  en meer recentelijk:  https://denhelderactueel.nl/2017/02/verruiging-duinen-wordt-aangepakt/

Vanaf het fietspad bovenlangs de duinen heb je een mooi uitzicht over de polder.

Maar het liefst fietsten we toch dwars door de duinen. Oppervlakkig gezien lijkt het een vrij eentonig gebied. Maar wie goed om zich heen kijkt ziet de dichte begroeiȉng van de lage duinroosjes die hier wel thuis horen - hier en daar al wat in bloei. Hele plakkaten duinviooltjes doen vermoeden dat het beheer vrucht afwerpt en dat is hoopvol, want zonder duinviooltjes geen parelmoervlinder!

Plots werd het groen onderbroken door een overvloed aan witte bloemen en meidoornbosjes.

De bosjes stonden ver van het pad, maar in de vogelzang en met een verrekijkerblik meenden we grasmussen te herkennen. Of toch braamsluipers? De kleine vuurvlinder naast het fietspad liet aan minder twijfel ruimte.

Bij een bankje hebben we een poos op het duin gezeten dat uitzicht gaf op een dal met diverse bossages, waar we allerlei vogels hoorden. Een paartje blauwborsten vloog af en aan, vermoedelijk hadden ze een nest in de struiken. Een mannetje blauwborst is heel herkenbaar, maar het vrouwtje heeft een veel minder uitgesproken voorkomen. Toegang in deze duinen is beperkt tot de paden, dus de afstand is aanzienlijk, maar het was leuk om vanaf ons hogere standpunt het gedrag van de vogels een tijdje met de verrekijker en camera te volgen.

Graspiepers waren overal druk bezig met het verzamelen van insecten voor hun jonge grut.

Vlakbij het fietspad ontdekten we plots een jonge graspieper, die zich met rugdekking van het struikgewas in het zonnetje zat op te poetsen.

Tapuiten zijn sterk in aantal afgenomen, maar ik heb ze wel een paar keer gezien - te ver voor behoorlijke foto's echter. Roodborsttapuiten waren evenwel overal aanwezig en die hebben de prettige gewoonte om op een hoog punt hun zang aan te heffen. Dat maakt een foto ook een stuk gemakkelijker.